اتریوم بدون حالت (Stateless Ethereum) یکی از مهم‌ترین مفاهیم در مسیر توسعه آینده اتریوم است که با هدف بهبود مقیاسپذیری و کاهش فشار بر نودهای شبکه مطرح شده است. در حال حاضر، گره‌های کامل اتریوم نیاز دارند تا تمام دادههای وضعیت (state) شبکه را ذخیره کنند؛ اما در مدل بدون حالت، این وضعیت به طور کامل در اختیار نودها قرار نمی‌گیرد و فقط دادههای ضروری برای اجرای تراکنشها منتقل می‌شوند.
اگر بخواهیم بدانیم ارز دیجیتال چیست، باید به مفاهیمی فراتر از فقط خرید و فروش توجه کنیم. توسعه‌هایی مانند اتریوم بدون حالت، نشان می‌دهند که دنیای بلاک‌چین دائماً در حال تکامل است. این نوع پیشرفت‌ها میتواند زمینه‌ساز کاربردهای گسترده‌تر، امنیت بالاتر و تعامل بهتر بین کاربران شود. اگر به دنبال خرید ارز دیجیتال به‌صورت امن و با اطلاعات به‌روز هستید، پلتفرم بیتازر میتواند یک گزینه مناسب برای شروع باشد. در این مقاله همه چیز درباره اتریوم بدون حالت را بررسی می‌کنیم.
اتریوم بدون حالت چیست؟
اتریوم بدون حالت یا Stateless Ethereum یکی از نوآوری‌های مهم در مسیر بهبود زیرساخت‌های شبکه اتریوم است. برای درک بهتر آن، ابتدا باید بدانیم اتریوم چیست؛ اتریوم یک پلتفرم بلاک‌چین پیشرفته است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) را فراهم می‌کند. در حالت فعلی، هر گره (نود) در شبکه اتریوم باید تمام وضعیت (state) کامل شبکه را ذخیره کند؛ یعنی اطلاعات مربوط به تمام حساب‌ها، قراردادها و موجودی‌ها.
در مدل اتریوم بدون حالت، نودها برای تایید تراکنشها نیازی به ذخیره کل وضعیت شبکه ندارند. به‌جای آن، اطلاعات موردنیاز در قالب دادههای مرجع (witness data) برای هر تراکنش ارائه می‌شود. این روش باعث کاهش بار محاسباتی و ذخیرهسازی بر روی گره‌ها می‌شود و در نتیجه، مقیاسپذیری شبکه افزایش مییابد.
اتریوم بدون حالت هنوز به طور کامل پیاده‌سازی نشده، اما بخشی از برنامه‌های توسعه‌ای اتریوم برای آینده است. این فناوری میتواند کار با اتریوم را سبک‌تر، سریعتر و ارزان‌تر کند. اگر به آینده این شبکه علاقه‌مند هستید یا قصد خرید اتریوم را دارید، اطلاع از این تغییرات میتواند به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر شما کمک کند.
ویژگی‌های اتریوم بدون حالت
در اتریوم بدون حالت (Stateless Ethereum)، وضعیت کامل شبکه توسط تمام نودها نگهداری نمی‌شود؛ در عوض، اطلاعات مورد نیاز برای هر تراکنش به صورت جداگانه همراه با آن ارسال می‌شود. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های اتریوم بدون حالت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش نیاز به ذخیرهسازی کامل داده‌ها: در این مدل، نودهای جدید بدون نیاز به دانلود کل بلاک‌چین میتوانند فعالیت خود را آغاز کنند. این ویژگی، مشارکت در شبکه را آسان‌تر می‌کند.
- افزایش مقیاسپذیری: حذف الزام به نگهداری کل وضعیت، به شبکه این امکان را می‌دهد که تعداد تراکنش‌های بیشتری را با سرعت بالاتر پردازش کند.
- کاهش هزینه گس (Gas Fee): از آنجا که فرآیند اعتبارسنجی سبک‌تر و سریعتر می‌شود، احتمال کاهش هزینه گس نیز وجود دارد.
- ارتقاء امنیت و تمرکززدایی: با فراهم کردن امکان مشارکت برای نودهای سبک‌تر، اتریوم میتواند به شبکه‌ای غیرمتمرکزتر تبدیل شود.
از نظر کاربرد اتریوم بدون حالت، این فناوری برای توسعه‌دهندگان dApp، نودهای اعتبارسنج و حتی کاربران معمولی مزایای بسیاری خواهد داشت؛ زیرا با سرعت بیشتر، هزینه کمتر و پیچیدگی کمتر میتوانند با بلاک‌چین تعامل داشته باشند. در نهایت، این ویژگی‌ها میتوانند در آینده اتریوم تأثیر زیادی داشته باشند، به‌خصوص اگر قصد انجام تحلیل تکنیکال بر روی رفتار قیمت اتریوم را داشته باشید. اطلاع از تغییرات بنیادین مانند Stateless Ethereum به تصمیم‌گیری دقیق‌تر سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد.
مدل سازی در شبکه اتریوم بدون حالت
مدل‌سازی در شبکه اتریوم بدون حالت (Stateless Ethereum) به معنای بازطراحی ساختار ذخیرهسازی و پردازش اطلاعات در این بلاک‌چین است. در مدل فعلی اتریوم، هر نود باید تمام وضعیت شبکه را در اختیار داشته باشد تا بتواند تراکنشها را اعتبارسنجی کند؛ اما در مدل بدون حالت، وضعیت شبکه از نودها جدا می‌شود و به شکل داده‌هایی به نام “witness” یا گواه” به هر تراکنش ضمیمه می‌شود.
در این مدل‌سازی، به‌جای نگهداری مداوم از کل اطلاعات حساب‌ها، قراردادها و موجودی‌ها، نودها فقط داده‌هایی را دریافت می‌کنند که برای بررسی یک تراکنش خاص نیاز است. این داده‌ها شامل مسیرهای مرکل (Merkle Proofs) هستند که به اعتبارسنج امکان می‌دهند صحت وضعیت را بررسی کند، بدون اینکه تمام آن را ذخیره کرده باشد. هدف این مدل‌سازی، کاهش بار حافظه‌ای نودها، تسهیل مشارکت نودهای سبک (light clients) و بهبود مقیاسپذیری شبکه است. برای تحقق این مدل، تغییراتی در ساختار درخت وضعیت (State Tree) و نحوه تعامل نودها با داده‌ها ایجاد خواهد شد.
مدل‌سازی اتریوم بدون حالت گامی مهم در نقشه راه توسعه اتریوم است و در صورت اجرا، نه تنها عملکرد شبکه را بهبود می‌بخشد، بلکه فرصت‌های تازه‌ای برای کاربران و توسعه‌دهندگان در تعامل با شبکه فراهم می‌کند.
مزایا و معایب اتریوم بدون حالت (Stateless Ethereum)
در کل، اتریوم بدون حالت با هدف بهبود عملکرد و مقیاسپذیری طراحی شده است، اما نیاز به توسعه و تست دقیق دارد تا معایب آن به حداقل برسد. مزایا و معایب اتریوم بدون حالت شامل:
مزایا
- کاهش نیاز به ذخیرهسازی: در اتریوم بدون حالت، نودها نیازی به ذخیره کامل وضعیت شبکه ندارند. این باعث می‌شود حافظه و فضای دیسک کمتری مصرف شود و راه‌اندازی نود آسان‌تر و سریعتر شود.
- افزایش مقیاسپذیری: با کاهش بار ذخیرهسازی و پردازش، شبکه قادر است تراکنش‌های بیشتری را پردازش کند و سرعت کلی بلاک‌چین افزایش مییابد.
- بهبود امنیت: کاهش پیچیدگی و دادههای ذخیره شده باعث می‌شود احتمال خطا و حملات سایبری کمتر شود. همچنین نودهای سبک (Light Nodes) راحت‌تر میتوانند به شبکه متصل شوند.
- تسهیل مشارکت کاربران: نودهای سبک میتوانند بدون نیاز به داشتن کل وضعیت شبکه، تراکنشها را اعتبارسنجی کنند و این باعث می‌شود کاربران و توسعه‌دهندگان بیشتری جذب شبکه شوند.
معایب
- افزایش حجم داده تراکنشها: چون نودها برای هر تراکنش نیاز به دریافت دادههای اضافی (witnesses) دارند، حجم دادههای ارسالی در شبکه افزایش مییابد که ممکن است باعث افزایش هزینه‌های تراکنش شود.
- پیچیدگی بیشتر در طراحی: مدل بدون حالت نیازمند تغییرات عمیق در ساختار و معماری اتریوم است که میتواند فرآیند توسعه و اجرای آن را دشوار کند.
وابستگی به دادههای خارجی: نودها برای اعتبارسنجی تراکنشها به دادههای ضمیمه‌شده وابسته‌اند، که ممکن است در شرایط خاص منجر به مشکلات اعتماد یا تاخیر شود.
