آیگن لیر یکی از پروژه‌های نوآورانه در دنیای بلاکچین است که به دنبال ارتقای امنیت و مقیاس‌پذیری شبکههای غیرمتمرکز طراحی شده است. اگر از خودتان پرسیده‌اید آیگن لیر چیست؟ باید بدانید این پروتکل لایه‌ای جدید ایجاد میکند که به توسعه‌دهندگان و کاربران امکان میدهد با انعطاف و امنیت بالا، خدمات غیرمتمرکز بسازند. در مسیر شناخت این پروژه، بد نیست یادآور شویم که ارز دیجیتال چیست؟؛ ارز دیجیتال شکلی از دارایی دیجیتال است که از رمزنگاری برای امنیت استفاده میکند و در بسترهایی مثل بلاکچین فعالیت دارد. برای کسانی که علاقه‌مند به خرید ارز دیجیتال و سرمایه‌گذاری در بازار رمزارز ها هستند، آشنایی با پروژه‌هایی مثل آیگن لیر می‌تواند بسیار مفید باشد. در این مقاله از بیتازر به معرفی پروژه آیگن لیر می‌پردازیم. اگر علاقه مندید درباره این ارز و ویژگی‌هایش بدانید در ادامه همراه ما باشید.
آشنایی با ارز دیجیتال آیگن لیر
آیگن لیر چیست؟ آیگن لیر (EigenLayer) یکی از نوآورانه‌ترین پروتکل‌های ساخته‌شده بر بستر اتریوم است که با هدف تقویت امنیت و مقیاس‌پذیری شبکههای غیرمتمرکز طراحی شده است. این پروتکل لایه‌ای اضافی روی اتریوم می‌سازد و به توسعه‌دهندگان اجازه میدهد بدون نیاز به زیرساخت‌های پیچیده، خدمات و پروژه‌هایی بسازند که از اعتبارسنج‌های موجود بهره می‌برند. در عمل، آیگن لیر باعث میشود پروژهها سریع‌تر و مطمئن‌تر به کاربران ارائه شوند و اکوسیستم اتریوم کارآمدتر و گسترده‌تر شود.
برای درک بهتر اهمیت آیگن لیر، خوب است مرور کنیم اتریوم چیست؟ اتریوم یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین بلاکچین‌های جهان است که با قراردادهای هوشمند خود، امکان اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز را فراهم کرده است. آیگن لیر با استفاده از قابلیت‌های جدیدی مثل استیکینگ مجدد، به پروژهها این فرصت را میدهد که بدون بازآفرینی مکانیزمهای امنیتی، به‌سادگی به شبکههای پایدار متصل شوند. این ویژگی‌ها آیگن لیر را به یکی از بحث‌برانگیزترین نوآوری‌ها در دنیای بلاکچین تبدیل کرده‌اند.
استیکینگ مجدد چیست؟
استیکینگ مجدد مفهومی جدید در دنیای بلاکچین است که به کاربران اجازه میدهد دارایی‌های استیک‌شده خود را برای تامین امنیت و اعتبارسنجی سایر پروتکل‌ها و سرویس‌ها دوباره به کار بگیرند. برای درک بهتر، باید ابتدا بدانیم استیکینگ چیست؟ استیکینگ فرآیندی است که در آن کاربران ارزهای دیجیتال خود را در شبکه قفل می‌کنند تا به امنیت و عملکرد آن کمک کنند و در ازای آن، پاداش دریافت می‌کنند.
در مدل‌های سنتی، دارایی‌های استیک‌شده فقط به یک پروتکل محدود می‌شوند؛ اما با ظهور استیکینگ مجدد، این محدودیت برداشته شده است. حالا کاربران می‌توانند همان دارایی‌ها را برای چندین هدف امنیتی بهطور همزمان استفاده کنند. این مدل باعث کارآمدتر شدن سرمایه و افزایش امنیت برای شبکههای جدید میشود و البته چالش‌هایی مثل ریسک‌های چندلایه و پیچیدگی‌های فنی را نیز به همراه دارد.
تاریخچه و بنیانگذاران آیگن لیر
آیگن لیر (EigenLayer) در سال ۲۰۲۱ توسط اسریرام کریشنامورتی (Sreeram Kannan)، استاد دانشگاه واشنگتن و یکی از پژوهشگران برجسته حوزه بلاک چین، معرفی شد. او به همراه تیمی از توسعه‌دهندگان و محققان زبده، ایده آیگن لیر را برای رفع محدودیت‌های مقیاس‌پذیری و امنیت شبکههای غیرمتمرکز توسعه داد.
تیم آیگن لیر متشکل از گروهی از توسعه‌دهندگان و محققان مطرح در حوزه بلاکچین، مهندسی سیستم‌های توزیع‌شده و رمزنگاری است. از جمله چهره‌های کلیدی این تیم میتوان به چاندرا سوامی، متخصص زیرساخت‌های مقیاس‌پذیر، و استفان ماکدول، مهندس ارشد بلاکچین، اشاره کرد. حضور این افراد باعث شده پروژه آیگن لیر از همان ابتدا با نگاه علمی و اجرایی دقیق پیش برود و به سرعت جایگاه مهمی در اکوسیستم اتریوم به دست بیاورد.
آیگن لیر چگونه عمل میکند؟
آیگن لیر بهعنوان یک لایه ماژولار روی شبکه اتریوم عمل میکند. این پروتکل به اعتبارسنج‌های اتریوم اجازه میدهد دارایی‌های استیک‌شده خود را علاوه بر شبکه اصلی، برای تامین امنیت و تضمین عملکرد پروژه‌های دیگر هم به کار بگیرند.
در عمل، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از آیگن لیر، پروژه‌های خود را بدون نیاز به طراحی سیستم‌های امنیتی و اعتبارسنجی مستقل راه‌اندازی کنند. این موضوع هزینه‌ها را کاهش میدهد و زمان توسعه را سریع‌تر میکند. از سوی دیگر، کاربران هم با فراهم کردن نقدینگی و اعتبار، پاداش‌های مضاعف به دست می‌آورند. این چرخه‌ی همکاری، به رشد و بلوغ اکوسیستم اتریوم کمک میکند و راه را برای نوآوری‌های بیشتر باز می‌گذارد.
مزایا و معایب آیگن لیر
آیگن لیر مانند هر نوآوری دیگری، هم نقاط قوت قابل توجه دارد و هم چالش‌هایی که باید به دقت به آن‌ها توجه کرد. در ادامه، مهم‌ترین مزایا و معایب این پروتکل را بهصورت موردی بررسی می‌کنیم تا دیدی جامع‌تر نسبت به فرصت‌ها و ریسک‌های آن به دست بیاورید.
- مزایا:
بهینه‌سازی سرمایه: کاربران می‌توانند دارایی‌های استیک‌شده خود را برای چندین پروژه به کار بگیرند و بازدهی بیشتری کسب کنند.
افزایش امنیت شبکه‌ها: پروژه‌های جدید می‌توانند بدون نیاز به ایجاد مکانیزم اعتبارسنجی مستقل، از امنیت اتریوم بهره ببرند.
کاهش هزینه توسعه: توسعه‌دهندگان می‌توانند زمان و منابع موردنیاز برای راه‌اندازی زیرساخت‌های امنیتی را کاهش دهند.
افزایش سرعت نوآوری: با فراهم شدن زیرساخت امن و آماده، امکان توسعه سریع‌تر اپلیکیشن‌ها و خدمات جدید ایجاد میشود.
فرصتهای درآمدی جدید: کاربران و اعتبارسنجها می‌توانند با مشارکت در پروژه‌های مختلف، پاداش‌های مضاعف دریافت کنند. - معایب:
ریسک‌های چندلایه: بروز مشکل یا حمله به یکی از پروژه‌های متصل می‌تواند اثر زنجیره‌ای بر سایر بخش‌ها بگذارد.
پیچیدگی فنی: درک دقیق مکانیزمهای آیگن لیر برای کاربران عادی ممکن است دشوار و گمراه‌کننده باشد.
تمرکز ریسک: اگر اعتبارسنجها بیش از حد در پروژه‌های متعدد شرکت کنند، خطر شکست سیستم بهصورت کلی افزایش می‌یابد.
مسائل حاکمیتی: تصمیم‌گیری‌های کلان در یک سیستم چندلایه ممکن است چالش‌برانگیز و نیازمند هماهنگی پیچیده باشد.
کاربردهای آیگن لیر
آیگن لیر در طیف گسترده‌ای از پروژهها قابل استفاده است. از پروتکل‌های دیفای گرفته تا شبکههای اوراکل، لایه‌های اجماع، و حتی زیرساخت‌های اعتبارسنجی جدید می‌توانند از امکانات این پروتکل بهره ببرند. توسعهدهندگانی که قصد دارند محصولات غیرمتمرکز بسازند اما منابع کافی برای راه‌اندازی مکانیزمهای امنیتی ندارند، می‌توانند با آیگن لیر زمان و هزینه توسعه را کاهش دهند.
همچنین، پروژه‌هایی که نیاز به تاییدهای سریع و کم‌هزینه دارند، می‌توانند با اتصال به شبکه آیگن لیر به جای طراحی زیرساخت اختصاصی، به‌سرعت رشد کنند. این موضوع اکوسیستم اتریوم را قوی‌تر و متنوع‌تر میکند و کاربران نهایی هم از خدمات متنوع‌تری بهره‌مند می‌شوند.
آشنایی با توکن EIGEN
توکن EIGEN توکن بومی پروتکل آیگن لیر است که نقش کلیدی در مدیریت و اقتصاد این اکوسیستم ایفا میکند. این توکن برای تامین نقدینگی، پرداخت پاداش‌ها و شرکت در فرآیندهای حاکمیتی استفاده میشود. کاربران می‌توانند با نگهداری و استفاده از EIGEN، در تصمیم‌گیری‌های کلان شبکه مشارکت کنند و سهمی از درآمدها به دست آورند.
توکنومیکس آیگن لیر
توکنومیکس آیگن لیر ساختاری دقیق و برنامه‌ریزی‌شده دارد که هدف آن حفظ پایداری شبکه و ایجاد انگیزه برای مشارکت کاربران و توسعه‌دهندگان است. مجموع عرضه توکن EIGEN محدود و از پیش تعیین‌شده است و این عرضه به چند دسته اصلی تقسیم میشود.
حدود ۳۰٪ از کل توکن‌ها برای پاداشدهی به اعتبارسنجها و استیک‌کنندگان اختصاص یافته است؛ این بخش کلیدی است چون باعث میشود کاربران برای تامین امنیت شبکه انگیزه داشته باشند. حدود ۲۰٪ به تیم توسعه‌دهنده و مشاوران پروژه تعلق دارد تا تضمین شود مسیر رشد بلندمدت پروژه به‌خوبی تامین مالی میشود. بخش ۲۵٪ برای سرمایه‌گذاران اولیه و تامین مالی‌های خصوصی کنار گذاشته شده است که نقش مهمی در تامین سرمایه مراحل اولیه پروژه داشته‌اند. حدود ۱۵٪ به اکوسیستم و توسعه بازاریابی و همکاری‌های استراتژیک اختصاص یافته است و نهایتاً ۱۰٪ برای ایردراپ‌ها و مشوق‌های جامعه در نظر گرفته شده تا جامعه کاربری رشد کند و کاربران جدید جذب شوند.
این تقسیم‌بندی دقیق کمک میکند آیگن لیر نه‌تنها از نظر فنی، بلکه از نظر اقتصادی هم پایدار و قابل توسعه باقی بماند. طراحی شفاف و عادلانه توکنومیکس، یکی از نقاط قوت این پروژه در مقایسه با رقبا محسوب میشود.
ایردراپهای آیگن لیر
ایردراپهای آیگن لیر نقش کلیدی در رشد جامعه کاربری و جلب توجه سرمایه‌گذاران داشته‌اند. در ادامه مهم‌ترین ایردراپهای برگزارشده را بهصورت موردی مرور می‌کنیم:
ایردراپ اول (ژوئن ۲۰۲۳): این ایردراپ به اعتبارسنج‌های اتریوم و کاربرانی که زودتر از بقیه در تست‌نت آیگن لیر مشارکت داشتند اختصاص یافت. در این مرحله، کاربرانی که توکن‌های ETH خود را برای تست قابلیت‌های اولیه پروتکل قفل کرده بودند، بخشی از توکن‌های EIGEN را دریافت کردند. این ایردراپ باعث شد بسیاری از اعتبارسنج‌های بزرگ و نهنگ‌های اتریوم به پروژه علاقه‌مند شوند.
ایردراپ دوم (نوامبر ۲۰۲۳): در این مرحله، توسعه‌دهندگان ابزارها و اپلیکیشن‌هایی که روی آیگن لیر ساخته شده بودند، مشمول دریافت پاداش شدند. این ایردراپ با هدف تشویق توسعه‌دهندگان و بالا بردن حجم فعالیت شبکه برگزار شد و حجم نسبتاً زیادی از توکن‌ها به پروژه‌های کوچک و متوسط تعلق گرفت.
ایردراپ سوم (مارس ۲۰۲۴): این ایردراپ عمومی‌تر بود و به کاربرانی که در کمپینهای بازاریابی، ایونت‌های اجتماعی و رای‌گیری‌های حاکمیتی شرکت کرده بودند تعلق گرفت. بخشی از این کمپین‌ها شامل فعالیتهای ساده مثل به‌اشتراک‌گذاری محتوا، حضور در AMAها (جلسات پرسش و پاسخ) و تعامل با پلتفرم‌های شریک بود.
نتیجه‌گیری
آیگن لیر یکی از پیشروترین نوآوری‌ها در اکوسیستم اتریوم است که با معرفی مفاهیم تازه‌ای مثل استیکینگ مجدد، امنیت و مقیاس‌پذیری شبکههای غیرمتمرکز را به سطح جدیدی می‌برد. این پروتکل با ارائه ابزارهای متنوع برای توسعه‌دهندگان و فرصتهای درآمدی برای کاربران، سهم مهمی در شکل‌گیری نسل بعدی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایفا میکند.
