در بازار ارزهای دیجیتال معاملات تعهدی یا همان فیوچرز امکان استفاده از اهرم (Leverage) را برای سرمایه گذاران فراهم می‌کند. با اهرم می‌توانید حتی با سرمایه اندک، معاملات بزرگ‌تری انجام دهید؛ به عبارت دیگر با وثیقه‌گذاری دارایی خود، توان خرید یا فروش شما چند برابر می‌شود. در عین حال، هرگونه حرکت نامطلوب قیمت، زیان شما را نیز چند برابر می‌کند.
در ادامه به این سؤال پاسخ می‌دهیم که چطور از اهرم در معاملات تعهدی استفاده کنیم؟ و مراحل باز کردن پوزیشن خرید (لانگ) یا فروش (شورت)، مزایا، معایب و نکات کلیدی مدیریت ریسک را بررسی می‌کنیم.
استفاده از اهرم در معاملات تعهدی به چه معناست؟
در معاملات تعهدی، شما بدون داشتن دارایی پایه (مثلاً بیت‌کوین) می‌توانید روی تغییرات قیمت آن شرط‌بندی کنید. هنگام باز کردن پوزیشن، صرافی بخشی از دارایی شما را به‌عنوان وثیقه نگه می‌دارد و به مابقی وجوه (وام) دسترسی می‌دهید. اهرم یا لوریج در واقع ضریبی است که با آن می‌توانید حجم معامله را چند برابر کنید. به عنوان مثال اگر در حساب خود ۱۰۰ دلار داشته باشید و اهرم ۱۰x انتخاب کنید، می‌توانید پوزیشن ۱۰۰۰ دلاری باز کنید. بدین ترتیب، حتی با سرمایه کم، می‌توانید معاملات بزرگ انجام داده و بازدهی خود را افزایش دهید. با این حال، مطابق تجربه معامله‌گران موفق و منابع معتبر، اهرم مانند یک “شمشیر دو لبه” عمل می‌کند در صورت روند صحیح بازار سودتان چند برابر می‌شود، اما اگر بازار برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، ضرر شما نیز در نسبت اهرم ضرب شده و زیان قابل توجهی ایجاد می‌کند؛ پس قبل از باز کردن اهرم حتما لیست بهترین ارزهای دیجیتال 2025 را بررسی کنید و روی نوسانات آن‌ها ریسک کنید.
باز کردن موقعیت تعهدی خرید (لانگ)
برای باز کردن یک پوزیشن لانگ در معاملات تعهدی ارز دیجیتال باید مراحل زیر را طی کنید:
- انتقال وثیقه: ابتدا مبلغی از یکی از ارزهای پایه (معمولاً تتر USDT) را به حساب معاملات تعهدی خود در صرافی منتقل کنید تا وثیقه لازم فراهم شود.
- انتخاب اهرم: ضریب اهرم موردنظر را تعیین کنید (برای مثال ۵x، ۱۰x و غیره). این کار به شما امکان می‌دهد اندازه معامله را بزرگتر کنید. هر چه اهرم بالاتر باشد، سود و زیان احتمالی نیز تشدید می‌شود.
- تنظیم سفارش خرید: پس از انتخاب جفت ارز (مثلاً BTC/USDT)، نوع سفارش (ساده یا مارکت) و حجم دلخواه، پوزیشن لانگ (خرید ارز دیجیتال) را باز کنید. در این حالت روی افزایش قیمت ارز شرط می‌بندید؛ اگر قیمت صعود کند، شما سود می‌کنید.
- مدیریت ریسک: حتماً برای پوزیشن خود حد ضرر (Stop-Loss) تعیین کنید تا در صورت افت ناگهانی قیمت، زیان شما کنترل شود؛ همچنین می‌توانید حد سود (Take-Profit) تنظیم کنید تا سودتان در قیمت دلخواه قفل شود. استفاده از استراتژی‌هایی مثل تعیین نسبت ریسک به ریوارد منطقی (مثلاً ۱:۲) کمک می‌کند ریسک معاملات را کنترل کنید.
باز کردن موقعیت تعهدی فروش (شورت)
باز کردن پوزیشن شورت مراحل مشابه لانگ است با یک تفاوت کلیدی که در معاملات شورت شما روی کاهش قیمت شرط می‌بندید. به عبارت دیگر، اگر انتظار دارید قیمت یک رمزارز افت کند، با پوزیشن شورت سود خواهید کرد.
مراحل اصلی عبارت‌اند از:
- انتقال وثیقه: مانند پوزیشن لانگ، ابتدا وثیقه (مثلاً تتر) را به حساب تعهدی خود واریز کنید.
- انتخاب اهرم: ضریب اهرم را مشخص کنید. هر چه ضریب بالاتر باشد، مقدار مورد نیاز وثیقه کمتر و اهرم بالاتری دارید، اما ریسک لیکویید شدن افزایش می‌یابد.
- تنظیم سفارش فروش: با انتخاب پوزیشن شورت (فروش) و تعیین قیمت و حجم، معامله را باز کنید. در این حالت اگر قیمت دارایی کاهش یابد، به اندازه اهرم سود می‌کنید. توجه کنید که در پوزیشن شورت نیز باید حد ضرر داشته باشید، چرا که حرکت غیرمنتظره قیمت (صعود سریع) می‌تواند زیان شما را بزرگ کند.
- نظارت بر نرخ تامین مالی: اگر پوزیشن شما از نوع دائمی (Perpetual Futures) باشد، معمولاً از شورت‌ها یا لانگ‌ها مبالغی تحت عنوان نرخ تامین مالی (Funding Rate) دریافت یا پرداخت می‌شود. برای مثال، معامله‌گران لانگ ممکن است در زمان‌های مشخصی مبلغی را به فروشندگان بپردازند تا قیمت قرارداد به قیمت واقعی نزدیک بماند. حتماً این نرخ‌ها را قبل از باز کردن پوزیشن بررسی کنید؛ در غیر این صورت هزینه تامین مالی می‌تواند سود شما را تحلیل ببرد.
اهرم در معاملات تعهدی؛ شمشیر دولبه جذاب و خطرناک!
استفاده از اهرم در معاملات تعهدی همزمان بسیار جذاب و خطرناک است. با اهرم می‌توان به‌سرعت پوزیشنی بزرگ در بازار ایجاد کرد و از نوسانات قیمت کسب سود نمود، اما این کار بدون دانش کافی می‌تواند منجر به از دست دادن سرمایه شود. برای مثال، منابع معتبر تاکید می‌کنند که معاملات آتی معمولاً با مارجین انجام می‌شوند و اهرم بالاتر پتانسیل سود و زیان را به یک اندازه افزایش می‌دهد؛ بنابراین پیش از ورود به این نوع معاملات حتماً مهارت‌های مدیریت ریسک خود را ارتقا دهید:
- از تحلیل تکنیکال و فاندامنتال استفاده کنید
- حد سود و ضرر معقول تنظیم کنید و از اهرم‌های بسیار بالا پرهیز کنید.
در این صورت حتی بازارهای نزولی نیز می‌توانند فرصت‌آفرین باشند.
مروری بر مزایای استفاده از اهرم در معاملات تعهدی
از مهم‌ترین مزایای استفاده از اهرم در معاملات تعهدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- چند برابر کردن سود بالقوه: در صورت تحلیل درست بازار، اهرم سود شما را چندین برابر می‌کند
- ورود به معاملات بزرگتر با سرمایه کمتر: با اهرم می‌توان حجم معامله را افزایش داد و پوزیشن‌های بزرگتر از بودجه اولیه باز کرد.
- مدیریت سرمایه و تنوع‌بخشی: اهرم این امکان را می‌دهد که سرمایه اولیه را بین چند معامله تقسیم کنید و در موقعیت‌های متنوع‌تری سرمایه‌گذاری کنید.
- بهینه‌سازی نسبت ریسک به ریوارد: انتخاب ضریب اهرم مناسب به معامله‌گر کمک می‌کند نسبت سود به زیان خود را کنترل کند و استراتژی دقیق‌تری پیاده کند.
نگاهی کوتاه بر معایب اهرم در معاملات تعهدی
در کنار مزایای بسیار اهرم معامله تعدی به معایب آن نیز می‌پردازیم.
- افزایش ریسک: هرچه ضریب اهرم بالاتر باشد، کوچک‌ترین نوسانات قیمت به تغییرات بزرگ در ارزش پوزیشن شما منجر می‌شود.
- احتمال کال‌مارجین و لیکویید شدن: اگر بازار برخلاف شما حرکت کند، صرافی ممکن است از شما درخواست سرمایه اضافی (مارجین کال) کند و در صورت عدم واریز، پوزیشن شما بسته شده و وثیقه از دست می‌رود.
- هزینه بهره و تامین مالی: معاملات اهرمی معمولاً مستلزم پرداخت کارمزد بهره یا هزینه تامین مالی هستند. این هزینه‌ها به‌ویژه در معاملات طولانی‌مدت می‌توانند سود نهایی را کاهش دهند.
- فشار روانی و تصمیمات احساسی: استفاده از اهرم بالا اغلب منجر به اضطراب و تصمیم‌گیری‌های احساسی می‌شود. معامله‌گران مبتدی ممکن است به دلیل وسوسه سود بیشتر، با ضریب زیاد وارد بازار شوند و از مدیریت ریسک غافل بمانند.
- ضرورت مدیریت ریسک دقیق: معاملات اهرمی بدون مدیریت ریسک مناسب (مثلاً استفاده مستمر از حد ضرر و کنترل حجم پوزیشن) به سرعت منجر به خسارات شدید می‌شوند.
