دنیای ارزهای دیجیتال، با ارائه فرصت‌های مختلف برای کسب درآمد و سرمایه‌گذاری، تبدیل به یکی از حوزه‌های جذاب برای کاربران شده است. اما برای درک بهتر این فضا، ابتدا باید بدانیم ارز دیجیتال چیست؟ به زبان ساده، ارز دیجیتال نوعی دارایی دیجیتال است که بر بستر فناوری بلاکچین ایجاد شده و امکان تبادل، سرمایه‌گذاری و انجام تراکنش‌های مالی را به صورت امن و غیرمتمرکز فراهم می‌کند.
روش‌های مختلفی برای مشارکت در شبکه‌ها و کسب درآمد از ارز دیجیتال وجود دارد. دو مورد از مهم‌ترین این روش‌ها، ماینینگ (Mining) و استیکینگ (Staking) هستند. ماینینگ که با استفاده از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) انجام می‌شود، به سخت‌افزارهای قوی و مصرف انرژی بالا نیاز دارد. در مقابل، استیکینگ که بر اساس الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) کار می‌کند، راهکاری ساده‌تر و اقتصادی‌تر برای کاربران است که ارزهای دیجیتال خود را در شبکه قفل کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنند.
یکی از سوالات پرتکرار کاربران این است که بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ کدامند و آیا استیکینگ گزینه بهتری نسبت به ماینینگ است؟ در این متن به مقایسه ماینینگ و استیکینگ ارز دیجیتال پرداخته و تفاوت‌های این دو روش را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید تصمیم بهتری برای سرمایه‌گذاری و مشارکت در دنیای بلاکچین بگیرید.
استیکینگ ارز دیجیتال یا سهام‌گذاری چیست؟
استیکینگ چیست؟ استیکینگ (Staking) یکی از روش‌های محبوب برای کسب درآمد منفعل در دنیای ارزهای دیجیتال است. این فرایند به کاربران اجازه می‌دهد تا با قفل کردن دارایی‌های خود در شبکه بلاکچین، به عملیات پردازش تراکنش‌ها و تأمین امنیت شبکه کمک کنند و در مقابل پاداش دریافت کنند. این روش مخصوصاً در شبکه‌هایی که از الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) یا انواع آن مانند اثبات سهام واگذار شده (Delegated Proof of Stake) استفاده می‌کنند، کاربرد دارد.
در استیکینگ، کاربران ارز دیجیتال خود را در یک کیف پول یا پلتفرم مشخص نگه می‌دارند. شبکه با استفاده از این دارایی‌ها، تراکنش‌ها را تایید کرده و بلوک‌های جدید ایجاد می‌کند. در نتیجه، کاربران پاداشی به‌صورت توکن‌های بومی همان شبکه دریافت می‌کنند.
ماینینگ ارز دیجیتال چیست؟
ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال فرآیندی است که در آن تراکنش‌های انجام‌شده در شبکه یک ارز دیجیتال تایید و به بلاکچین (دفتر کل توزیع‌شده) اضافه می‌شوند. این فرآیند به‌طور همزمان دو هدف اصلی را دنبال می‌کند: تأمین امنیت شبکه و انتشار واحدهای جدید از ارز دیجیتال. ماینرها (افرادی که به استخراج ارز دیجیتال می‌پردازند) در قبال کاری که انجام می‌دهند، مقداری از همان ارز دیجیتال به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند.
ماینینگ معمولاً از طریق دستگاه‌های پیشرفته و قدرتمند مانند ASICها یا کارت‌های گرافیکی انجام می‌شود. این دستگاه‌ها مسائل پیچیده ریاضی را که توسط الگوریتم شبکه تعریف شده‌اند، حل می‌کنند. اولین ماینری که موفق به حل این مسئله شود، بلاک جدیدی را به شبکه اضافه می‌کند و پاداش بلاک به او تعلق می‌گیرد.
ماینینگ در ارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم بسیار رایج است، اما هر ارز دیجیتال ممکن است الگوریتم ماینینگ خاص خود را داشته باشد. برای مثال، بیت‌کوین از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند که نیاز به قدرت محاسباتی بالا دارد.
تفاوت بین استیکینگ و ماینینگ چیست؟
مقایسه ماینینگ و استیکینگ ارز دیجیتال به بررسی دو روش اصلی تأیید تراکنش‌ها و تأمین امنیت در شبکه‌های بلاکچین می‌پردازد. این دو روش، یعنی ماینینگ و استیکینگ، تفاوت‌های قابل‌توجهی در عملکرد، تجهیزات موردنیاز و تأثیرات محیطی دارند. در زیر به تفاوت ماینینگ و استیکینگ ارز دیجیتال اشاره می‌کنیم. همچنین برای تحلیل تکنیکال هر ارز می‌توانید به وب‌سایت بیتازر مراجعه کنید.
1. تفاوت در الگوریتم‌های اجماع
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌ها در الگوریتم‌های اجماع است. ماینینگ بر اساس الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) عمل می‌کند که در آن ماینرها برای حل مسائل پیچیده ریاضی و تأیید تراکنش‌ها به قدرت محاسباتی زیادی نیاز دارند. در مقابل، استیکینگ از الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کند که کاربران در آن با قفل کردن مقدار مشخصی از ارز دیجیتال خود، نقش اعتبارسنجی تراکنش‌ها را ایفا می‌کنند. این تفاوت در الگوریتم‌ها به تنهایی تأثیرات گسترده‌ای بر روی کارایی و مصرف انرژی این دو روش دارد.
2. تفاوت در مصرف انرژی
مصرف انرژی یکی از جنبه‌های مهم در مقایسه این دو روش است. ماینینگ به دلیل نیاز به تجهیزات قدرتمند مانند ASIC و GPU، مصرف انرژی بسیار بالایی دارد. این موضوع نه تنها هزینه‌های زیادی را به ماینرها تحمیل می‌کند، بلکه اثرات منفی زیادی بر محیط زیست دارد. از سوی دیگر، استیکینگ به تجهیزات پیشرفته یا مصرف انرژی زیادی نیاز ندارد. کاربران با نگهداری ارز دیجیتال خود در یک کیف پول و اتصال به شبکه می‌توانند در این فرآیند شرکت کنند که همین ویژگی باعث می‌شود استیکینگ نسبت به ماینینگ بسیار کم‌مصرف‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد.
3. تفاوت در تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز
تجهیزات و دانش فنی مورد نیاز نیز از دیگر تفاوت‌های کلیدی بین ماینینگ و استیکینگ است. برای ماینینگ، داشتن تجهیزات گران‌قیمت و دانش فنی برای راه‌اندازی و مدیریت این تجهیزات ضروری است. همچنین، دسترسی به برق ارزان و پایدار از عوامل مهم موفقیت در این روش است. اما در استیکینگ، نیازی به تجهیزات خاص یا دانش فنی پیچیده نیست. این روش برای کاربران عادی که به دنبال مشارکت در شبکه‌های بلاکچین هستند، بسیار ساده‌تر و قابل دسترس‌تر است.
4. تفاوت در نحوه پاداش‌دهی
در نحوه پاداش‌دهی نیز تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد. ماینرها در ازای هر بلوکی که استخراج می‌کنند، پاداش خود را به صورت ارز دیجیتال و کارمزد تراکنش‌ها دریافت می‌کنند. این در حالی است که در استیکینگ، کاربران به ازای نگهداری ارزهای دیجیتال خود و مشارکت در اعتبارسنجی تراکنش‌ها، پاداشی به شکل توکن‌های جدید یا کارمزد تراکنش‌ها دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها در استیکینگ به صورت مداوم و پایدار بوده و ریسک خرابی تجهیزات یا افزایش هزینه‌های جانبی در آن وجود ندارد.
5. تفاوت در امنیت شبکه
از نظر امنیت شبکه نیز هر دو روش تفاوت‌های خاص خود را دارند. در ماینینگ، امنیت شبکه به قدرت محاسباتی کل شبکه وابسته است. هر چه تعداد ماینرها و قدرت هش شبکه بیشتر باشد، امنیت شبکه نیز افزایش می‌یابد. در استیکینگ، امنیت بر اساس مقدار ارزهای دیجیتالی که کاربران قفل کرده‌اند تعیین می‌شود. هر چه مقدار ارزهای قفل‌شده بیشتر باشد، امنیت شبکه نیز تقویت می‌شود. این رویکرد امنیتی در استیکینگ، شبکه را در برابر حملات اقتصادی مقاوم‌تر می‌کند.
6. تفاوت در تأثیرات زیست‌محیطی
تأثیرات زیست‌محیطی از دیگر موارد تفاوت ماینینگ و استیکینگ است. ماینینگ به دلیل مصرف بالای انرژی و نیاز به تجهیزات پرقدرت، می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر محیط زیست داشته باشد. این در حالی است که استیکینگ به دلیل مصرف انرژی کمتر، روشی پایدارتر و سازگارتر با محیط زیست محسوب می‌شود.
در نهایت، ماینینگ یا استیکینگ هر دو ابزارهایی برای تأیید تراکنش‌ها و تأمین امنیت شبکه‌های بلاکچین هستند که مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب بین این دو روش به اهداف کاربران، میزان سرمایه اولیه، دسترسی به تجهیزات و رویکرد آن‌ها نسبت به مسائل زیست‌محیطی بستگی دارد. برای کاربران عادی و کسانی که به دنبال روشی ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر هستند، استیکینگ گزینه‌ای مناسب‌تر است. اما ماینینگ همچنان انتخاب اصلی افرادی است که منابع کافی برای ورود به این حوزه دارند و به دنبال سوددهی بالاتر هستند.
