در چند سال اخیر، ارزهای دیجیتال به یکی از موضوعات داغ دنیای مالی و فناوری تبدیل شده‌اند. بسیاری از تحلیل‌گران و علاقه‌مندان این حوزه، این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا ارزهای دیجیتال می‌توانند تا سال ۲۰۳۰ جایگزین ارزهای فیات شوند؟. در حالی که برخی کشورها هنوز در حال ارزیابی ساختارهای قانونی و مالی مرتبط با رمزارزها هستند، برخی دیگر گام‌های جدی‌تری برای پذیرش آن‌ها برداشته‌اند. اما آیا این تحول بزرگ تا دهه آینده واقعاً امکان‌پذیر است؟ در این مقاله از بیتازر به بررسی دقیق‌تر این موضوع خواهیم پرداخت.
همان‌طور که مفهوم ارز دیجیتال چیست به تدریج در میان مردم جا افتاده، بسیاری شروع به مقایسه آن با پول سنتی یا همان ارز فیات کرده‌اند. این مقایسه ما را به سوال اصلی این مقاله می‌برد که آیا رمز ارزها جای ارز فیات را میگیرند؟
تفاوت‌های بنیادی ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات
برای درک بهتر موضوع، ابتدا باید نگاهی به تفاوت‌های اصلی میان ارز دیجیتال و ارز فیات داشته باشیم. ارز فیات توسط دولت‌ها منتشر می‌شود و اعتبار آن به اعتماد عمومی و کنترل‌های مالی بستگی دارد. از سوی دیگر، ارزهای دیجیتال مبتنی بر تکنولوژی بلاک‌چین هستند و توسط هیچ نهاد مرکزی‌ای کنترل نمی‌شوند.
این تفاوت ساختاری باعث شده است که برخی افراد به دلیل عدم اعتماد به دولت‌ها، به ارزهای دیجیتال روی آورند. از سوی دیگر، نوسانات قیمتی شدید رمزارزها همچنان یکی از موانع اصلی برای جایگزینی ارزهای دیجیتال با ارزهای فیات تا 2030 به شمار می‌آید. این نوسانات باعث می‌شود تا برخی کاربران برای معاملات روزمره به آن اعتماد نکنند.
در واقع، درک اینکه دقیقاً ارز فیات چیست و چرا بسیاری از نظام‌های مالی جهان همچنان به آن متکی هستند، به ما کمک میکند تا ارزش و عملکرد ارزهای دیجیتال را بهتر بسنجیم. فیات به دلیل سابقه تاریخی، حمایت دولتی و نقش کلیدی‌اش در سیاست‌های پولی، هنوز رکن اصلی تبادلات اقتصادی به‌شمار می‌رود. در مقابل، رمزارزها اگرچه نوآورانه‌اند، اما برای پذیرش عمومی باید اعتماد سازی بیشتری داشته باشند.
چه دلایلی باعث جایگزینی ارزهای دیجیتال بجای فیات می‌شود؟
یکی از دلایل اصلی جذابیت ارزهای دیجیتال، شفافیت تراکنش‌ها و امنیت بالای آن‌ها است. فناوری بلاک‌چین این امکان را فراهم کرده که هر تراکنش قابل پیگیری و تقریباً غیرقابل دستکاری باشد. این ویژگی می‌تواند در برابر تورم و فساد مالی بسیار کارآمد باشد.
همچنین، سهولت استفاده در سطح بین‌المللی و کاهش هزینه‌های جابه‌جایی پول باعث شده که ارزهای دیجیتال گزینه‌ای منطقی برای بسیاری از افراد و شرکت‌ها باشند. اگر این روند رشد ادامه پیدا کند، بررسی جایگزین شدن ارزهای دیجیتال بجای فیات؟ دیگر فقط یک موضوع نظری نخواهد بود، بلکه به واقعیتی ملموس تبدیل می‌شود.
افزون بر این، ارزهای دیجیتال توانایی حذف واسطه‌ها در معاملات مالی را دارند، که این امر منجر به افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها در تجارت جهانی می‌شود. از طرفی، سیستم‌های بانکی سنتی با محدودیت‌های زمانی، کارمزدهای بالا و پیچیدگی‌های اداری همراه هستند، در حالی که رمزارزها با فراهم‌کردن امکان انجام تراکنش در هر زمان و مکان، این موانع را از میان برمی‌دارند.
نکته قابل توجه دیگر، رشد آگاهی مالی مردم نسبت به آینده این بازار است. امروزه حتی کاربران عادی نیز از ابزارهایی مانند تحلیل تکنیکال برای بررسی روند قیمت‌ها استفاده می‌کنند. این مسئله موجب شده بسیاری از افراد تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را با دقت بیشتری اتخاذ کرده و نقش رمزارزها را در آینده اقتصادی خود جدی‌تر در نظر بگیرند.
موانع موجود برای جایگزینی رمزارزها با ارز فیات
با وجود تمام مزایایی که برای ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود، نباید از چالش‌های آن نیز غافل شد. نوسانات شدید قیمتی، نبود قوانین جامع در بسیاری از کشورها، و همچنین مصرف بالای انرژی در فرآیند ماینینگ از جمله موانع اصلی هستند.
علاوه بر این، عدم آگاهی عمومی و نبود زیرساخت‌های کافی در کشورهای در حال توسعه نیز می‌تواند فرایند پذیرش گسترده رمزارزها را به تأخیر بیندازد. پس سؤال اینجاست: آیا تا 10 سال آینده ارز های دیجیتال جایگزین فیات می‌شود؟ پاسخ به این پرسش بستگی به حل این چالش‌ها دارد.
همچنین یکی دیگر از مشکلات، تفاوت شدید در عملکرد پروژه‌های رمزارزی است. برخی رمزارزها فاقد پشتوانه فنی یا اقتصادی قوی هستند و همین موضوع می‌تواند منجر به از بین رفتن اعتماد کاربران شود. در این میان، استفاده از ابزارهایی مانند تحلیل فاندامنتال اهمیت بالایی پیدا میکند؛ چرا که با بررسی دقیق پروژه، تیم توسعه‌دهنده، کاربرد واقعی و اهداف آن، می‌توان ارزهای قابل اعتماد را از پروژه‌های ضعیف تفکیک کرد. نبود چنین تحلیل‌هایی در سطح عمومی، ریسک سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد و مانعی جدی برای جایگزینی کامل ارزهای دیجیتال با ارزهای فیات تا سال ۲۰۳۰ به شمار می‌آید.
نتیجه‌گیری
در پاسخ به پرسش آیا ارزهای دیجیتال می‌توانند تا سال ۲۰۳۰ جایگزین ارزهای فیات شوند؟ باید گفت: اگرچه این امکان وجود دارد، اما نیازمند تحولات عمده‌ای در زمینه قوانین، زیرساخت‌ها و آگاهی عمومی است. در حال حاضر، هم فرصت‌ها و هم موانع زیادی برای این جایگزینی وجود دارد و مسیر آن هموار نیست. اما روند جهانی به‌گونه‌ای است که احتمال هم‌زیستی یا حتی جایگزینی بخشی از سیستم مالی با رمزارزها به هیچ وجه بعید نیست.
