در دنیای ارزهای دیجیتال، کارمزد یا فی شبکه‌های بلاکچین یکی از مفاهیم مهم است که همواره توجه سرمایه‌گذاران و کاربران را به خود جلب کرده است. هر زمان که یک تراکنش در شبکه‌های بلاکچینی مانند بیت کوین یا اتریوم انجام می‌شود، مبلغی به عنوان کارمزد به شبکه پرداخت می‌شود.
کارمزدهای شبکه‌های بلاکچین از جنبه‌های مختلفی برای کاربران اهمیت دارند، زیرا می‌توانند تأثیر زیادی بر هزینه‌های خرید ارز دیجیتال و انجام معاملات داشته باشند. درک درست از کارمزد یا فی شبکه‌های بلاکچین برای انجام معاملات با هزینه مناسب و بهره‌برداری بهینه از شبکه‌های مختلف بسیار ضروری است. اگر شماهم می‌خواهید بدانید کارمزد در شبکه بلاکچین چیست و چگونه محاسبه می شود؟ در این مطلب همراه ما باشید.
کارمزد در شبکه بلاک چین چیست؟
کارمزد یا فی شبکه‌های بلاکچین چیست؟ در دنیای ارزهای دیجیتال، کارمزد در شبکه بلاک چین یکی از مفاهیم اساسی است که بر هزینه تراکنش‌ها تأثیر زیادی می‌گذارد. زمانی که شما یک ارز دیجیتال را از یک آدرس به آدرس دیگر انتقال می‌دهید یا اقدام به انجام معامله در یک شبکه رمزارزی می‌کنید، کارمزد تراکنش جزء اجتناب‌ناپذیر این فرآیند است. این کارمزدها برای تایید و پردازش تراکنش‌ها توسط نودهای شبکه بلاک چین به کار می‌روند. ضمنا قبل از انجام هر معامله‌ای، پیشنهاد می‌کنیم مطلب ارز دیجیتال چیست؟ را مطالعه کنید.
کارمزد تراکنش یا کارمزد انتقال، هزینه‌ای است که کاربران برای انتقال ارز دیجیتال یا انجام تراکنش‌های مختلف می‌پردازند. این هزینه ممکن است بسته به وضعیت شبکه و بار تراکنش‌ها در زمان خاص، متغیر باشد. در شبکه‌های بلاک چینی مانند بیت کوین و اتریوم، کارمزد تراکنش به طور عمده به عرضه و تقاضای پردازش تراکنش‌ها بستگی دارد؛ یعنی اگر تقاضا برای پردازش تراکنش‌ها بالا باشد، ممکن است کارمزد افزایش یابد.
درک درست از این کارمزدها به شما کمک می‌کند تا بتوانید تصمیمات بهتری در مورد خرید ارز و انجام تراکنش‌ها با توجه به قیمت ارز دیجیتال بگیرید و در عین حال از پرداخت هزینه‌های اضافی جلوگیری کنید.
اگر می‌خواهید بدانید بلاک چین چیست؟ چگونه تراکنش‌ها در این شبکه‌ها پردازش می‌شود، باید بدانید که بلاک چین به عنوان یک سیستم غیرمتمرکز و شفاف، امکان انجام تراکنش‌های امن و قابل پیگیری را فراهم می‌آورد و کارمزدهای آن در واقع هزینه‌هایی هستند که برای تأمین امنیت و تایید صحت تراکنش‌ها در این سیستم اختصاص می‌یابند.
نحوه محاسبه کارمزد در شبکه بلاک چین
نحوه محاسبه کارمزد در شبکه بلاک چین می‌تواند بسته به نوع شبکه و الگوریتم اجماع متفاوت باشد. به طور کلی، برای تعیین کارمزد تراکنش‌ها عوامل مختلفی تأثیرگذار هستند که به‌طور مستقیم بر هزینه‌های پرداختی کاربران تأثیر می‌گذارند.
اولین عامل مهم در محاسبه کارمزد، اندازه تراکنش است. تراکنش‌ها در شبکه‌های بلاک چین معمولاً بر اساس میزان داده‌هایی که انتقال داده می‌شود (معمولاً به بایت) محاسبه می‌شوند. هرچه تراکنش بزرگ‌تر باشد، کارمزد بیشتری برای پردازش آن در شبکه لازم است.
علاوه بر اندازه تراکنش، حجم تقاضا در شبکه نیز نقش مهمی در تعیین کارمزد ایفا می‌کند. هنگامی که تعداد تراکنش‌های در حال انجام در شبکه زیاد باشد، ماینرها یا اعتبارسنج‌ها باید تصمیم بگیرند که کدام تراکنش‌ها را در اولویت قرار دهند. در این مواقع، تراکنش‌هایی که کارمزد بالاتری دارند، سریع‌تر تایید می‌شوند. در حقیقت، در برخی شبکه‌ها مانند بیت کوین، با نوعی بازار کارمزد روبرو هستیم، جایی که کاربران می‌توانند برای سرعت بخشیدن به تایید تراکنش خود، کارمزد بالاتری پرداخت کنند.
برای شبکه‌های مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (PoW) مانند بیت کوین، محاسبه کارمزد پیچیده‌تر است. در این شبکه‌ها، ماینرها برای حل مسائل ریاضی پیچیده رقابت می‌کنند تا بلاک‌های جدیدی به بلاک چین اضافه کنند. پس از حل مسئله، ماینر برنده قادر به اضافه کردن بلاک و دریافت پاداش بلاک خواهد بود که شامل کوین‌های تازه ضرب شده و کارمزد تراکنش‌ها می‌شود. با توجه به رویداد هاوینگ که هر چهار سال یکبار پاداش بلاک را کاهش می‌دهد، کارمزدها برای جبران کاهش پاداش بلاک و حفظ انگیزه ماینرها بسیار مهم هستند.
در مقابل، در شبکه‌های مبتنی بر اثبات سهام (PoS) مانند اتریوم 2.0، اعتبارسنج‌ها بر اساس تعداد ارزهای دیجیتال خود که به عنوان وثیقه قفل کرده‌اند، انتخاب می‌شوند. در این شبکه‌ها، اعتبارسنج‌ها کارمزد تراکنش‌ها را دریافت می‌کنند و مسئول تأسیس بلاک‌ها هستند. این الگوریتم نسبت به الگوریتم PoW مصرف انرژی کمتری دارد و در عین حال به اعتبارسنج‌ها پاداش‌هایی نیز برای خدمات خود پرداخت می‌شود.
در نهایت، گرچه کارمزدها برای عملکرد صحیح و امنیت شبکه‌های بلاک چین ضروری هستند، اما هزینه‌های بالا می‌توانند مانع جذب کاربران جدید، به ویژه در تراکنش‌های کوچک‌تر شوند. بنابراین، شبکه‌های بلاک چین در تلاش‌اند تا تعادلی میان هزینه‌ها و کارمزدها برقرار کرده و کارمزدهایی منطقی و مقرون به صرفه برای همه کاربران ارائه دهند.
مقایسه کارمزدهای شبکه‌های مختلف بلاکچین
برای مقایسه کارمزد شبکه‌های مختلف بلاکچین، ابتدا باید دانست که هر شبکه ویژگی‌های خاص خود را دارد که بر کارمزد تراکنش‌ها تأثیر می‌گذارد. برخی از عوامل تأثیرگذار بر کارمزد شامل اندازه تراکنش، تقاضای شبکه، نوع الگوریتم اجماع و نحوه عملکرد شبکه است. در ادامه، به بررسی کارمزدهای شبکه‌های مهم بلاکچین می‌پردازیم:
1. کارمزد شبکه بیت کوین
در شبکه بیت کوین، کارمزد تراکنش‌ها به‌طور متوسط حدود 0.84 دلار برای هر تراکنش است. این مقدار نسبت به یک سال پیش که حدود 2.34 دلار بود، کاهش زیادی داشته است. کارمزدها به شدت وابسته به ترافیک شبکه هستند و در زمان‌های شلوغی می‌توانند به طور چشمگیری افزایش یابند. به عنوان مثال، در سال 2017، کارمزد تراکنش‌ها در اوج بازار به حدود 60 دلار رسید.
2. کارمزد شبکه اتریوم
کارمزد تراکنش‌ها در شبکه اتریوم همیشه متغیر است و تحت تأثیر تقاضا برای تراکنش‌ها و فعالیت‌های شبکه قرار دارد. در اوایل سپتامبر 2024، میانگین کارمزد تراکنش‌ها به 0.85 دلار رسید که برای اولین بار از سال 2020 کمتر از 1 دلار بود. با این حال، در حال حاضر این کارمزد به 3.52 دلار افزایش یافته است. شبکه اتریوم از مفهوم هزینه‌های گاز استفاده می‌کند و هزینه‌ها می‌توانند بسته به شلوغی شبکه نوسان داشته باشند.
3. کارمزد شبکه بایننس اسمارت چین
شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) کارمزد نسبتاً پایینی دارد که به طور متوسط حدود 0.10 دلار (معادل 0.0021 BNB) برای هر تراکنش است. این شبکه به دلیل کارمزد پایین و سرعت بالای پردازش تراکنش‌ها، گزینه محبوبی برای انتقال توکن‌های BEP20 و انجام قراردادهای هوشمند است.
4. کارمزد شبکه ترون
کارمزد در شبکه ترون به نوع تراکنش بستگی دارد. به طور مثال، برای انتقال توکن‌های TRC20 مانند USDT، هزینه ممکن است بین 1.1 تا 13.39 ترون معادل حدود 0.13 تا 1.62 دلار باشد. این کارمزدها به نوع عملیات و تراکنش‌های انجام شده بستگی دارند.
5. کارمزد شبکه فانتوم
شبکه فانتوم به دلیل استفاده از مکانیزم اجماع سریع و مقرون‌به‌صرفه، کارمزدهای بسیار پایینی دارد. معمولاً برای هر تراکنش هزینه‌ای کمتر از یک سنت پرداخت می‌شود. این ویژگی فانتوم را به گزینه‌ای جذاب برای پرداخت‌های غیرمتمرکز و تراکنش‌های روزمره تبدیل کرده است.
6. کارمزد شبکه کاردانو
در شبکه کاردانو، کارمزد به طور کلی پایین است و میانگین کارمزد برای یک تراکنش معمولی حدود 0.17 ADA (معادل 0.11 دلار) است. این کارمزد با توجه به پیچیدگی تراکنش‌ها تغییر می‌کند. برخلاف شبکه‌های دیگر، در کاردانو هیچ بازار کارمزد وجود ندارد و هزینه‌ها به صورت ثابت و مطابق با اندازه و پیچیدگی تراکنش‌ها محاسبه می‌شود.
7. کارمزد شبکه سولانا
شبکه سولانا به عنوان یکی از سریع‌ترین و ارزان‌ترین شبکه‌ها شناخته می‌شود. کارمزد تراکنش‌ها به طور متوسط حدود 0.000033234 SOL معادل 0.004 دلار است. این شبکه کارمزد پایه بسیار پایین و سرعت تراکنش بالا دارد. علاوه بر این، برای تراکنش‌های اولویت‌دار می‌توان کارمزد اضافی پرداخت کرد.
8. کارمزد شبکه پالیگان
شبکه پالیگان که به عنوان لایه دوم اتریوم شناخته می‌شود، کارمزد تراکنش‌ها را بسیار کاهش داده است. در حال حاضر، کارمزدها در پالیگان حدود 0.01 تا 0.03 دلار است که این مقدار نسبت به کارمزدهای شبکه اصلی اتریوم بسیار پایین‌تر است.
9. کارمزد شبکه آربیتروم
در شبکه آربیتروم که به عنوان یک راه‌حل مقیاس‌پذیری برای اتریوم معرفی شده، کارمزد تراکنش‌ها به طور متوسط حدود ۲ سنت برای هر تراکنش است. این مقدار به مراتب پایین‌تر از کارمزدهای اتریوم است و به همین دلیل، آربیتروم به عنوان یک راه‌حل اقتصادی برای تراکنش‌های سریع و کم‌هزینه شناخته می‌شود.
10. کارمزد شبکه آپتیمیزم
در شبکه آپتیمیزم که از تکنولوژی مشابه آربیتروم استفاده می‌کند، کارمزد تراکنش‌ها معمولاً کمتر از 0.01 دلار (حدود 1 تا 2 سنت) است. با این حال، این هزینه‌ها می‌توانند با توجه به بار شبکه و قیمت گس اتریوم تغییر کنند.
تمامی این مقادیر کارمزد برای زمان نگارش این متن هستند و ممکن است در آینده تغییر کنند. عواملی مانند ترافیک شبکه، توسعه فناوری، قوانین بازار و رویدادهای خاص می‌توانند باعث افزایش یا کاهش کارمزدها در هر یک از این شبکه‌ها شوند. به همین دلیل، مهم است که کاربران همیشه از آخرین وضعیت کارمزدها آگاه باشند.
