نمودار عمق بازار (Market Depth) به دلایل زیادی یک ساختارهای کلیدی برای تریدرها محسوب می‌شود، اما شاید یکی از مهم‌ترین ناگفته‌ها در مورد این نمودار، توانایی آن در آشکار کردن نیت‌ها و رفتارهای پنهان بازار باشد. برخلاف نمودارهای قیمتی سنتی که تنها تغییرات تاریخی قیمت را نشان می‌دهند، نمودار عمق بازار به شما اجازه می‌دهد که سفارش‌های غیرعملیاتی (سفارشاتی که هنوز اجرا نشده‌اند) را مشاهده کنید. در ادامه قصد داریم بیشتر به اینکه نمودار عمق بازار (Market Depth) چیست؟ بپردازیم.
نمودار عمق بازار در تریدینگ به چه معناست؟
نمودار عمق بازار (Market Depth) چیست؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت نمودار عمق بازار (Market Depth) ابزاری است که وضعیت سفارش‌های خرید و فروش یک دارایی را در یک بازار مالی به نمایش می‌گذارد.
این نمودار نشان می‌دهد که در چه قیمت‌هایی چه تعداد سفارش برای خرید و فروش وجود دارد، و به‌نوعی به تحلیل‌گران و معامله‌گران اطلاعاتی در مورد عرضه و تقاضای جاری ارائه می‌دهد. معمولاً در این نمودار، سفارش‌های خرید در یک سمت و سفارش‌های فروش در سمت دیگر نمایش داده می‌شوند و هر چه به قیمت جاری نزدیک‌تر باشند، تراکم سفارش‌ها بیشتر است.
از این نمودار می‌توان برای تحلیل فاندامنتال و تکنیکال نیز استفاده کرد و پیش‌بینی‌هایی در مورد جهت احتمالی حرکت قیمت انجام داد. تا اینجا گفتیم نمودار عمق بازار در تریدینگ به چه معناست؟ در ادامه کاربرد و مزایای Market Depth در ترید ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم.
کاربرد و مزایای Market Depth در ترید ارز دیجیتال
یکی از ابزارهایی که به تریدرها کمک می‌کند تا دید بهتری نسبت به وضعیت بازار داشته باشند، نمودار عمق بازار (Market Depth) است. کاربردهای Market Depth در ترید ارز دیجیتال موارد زیر هستند:
تشخیص حجم سفارشات
نمودار عمق بازار نمایش‌دهنده‌ی حجم سفارشات خرید و فروش در قیمت‌های مختلف است. اگر حجم سفارشات خرید (تقاضا) به طور قابل توجهی بیشتر از سفارشات فروش (عرضه) باشد، نشان‌دهنده‌ی نقدینگی بالای بازار است. این موضوع در بازار گاوی به وضوح قابل مشاهده است، جایی که معامله‌گران به شدت به خرید می‌پردازند. اگر نمی‌دانید بازار گاوی به چه معناست می‌توانید مقاله بازار گاوی در ارز دیجیتال چیست را در بیتازر بخوانید.
در ادامه بررسی و معرفی کاربرد Market Depth، به شناسایی سطوح حمایتی و مقاومتی توسط این نمودار می‌پردازیم.
شناسایی سطوح حمایتی و مقاومتی
یکی از کاربردهای Market Depth در ترید ارز دیجیتال، شناسایی خطوط حمایتی و مقاومتی است. این سطوح معمولاً به‌وسیله تعداد زیاد سفارش‌های خرید و فروش در یک قیمت خاص مشخص می‌شوند. وقتی سفارش‌های خرید زیادی در یک سطح قیمتی خاص متمرکز می‌شوند، آن سطح به‌عنوان یک حمایت عمل می‌کند و احتمال کاهش قیمت از آن نقطه کمتر است.
به همین ترتیب، اگر سفارش‌های فروش زیادی در یک قیمت خاص وجود داشته باشد، آن سطح به‌عنوان مقاومت عمل می‌کند و عبور از آن قیمت برای افزایش قیمت‌ها دشوار خواهد بود. تریدرها از این اطلاعات برای برنامه‌ریزی ورود و خروج به بازار استفاده می‌کنند.
تحلیل رفتار تریدرهای بزرگ (نهنگ‌ها)
تحلیل رفتار نهنگ‌های ارز دیجیتال از کاربردهای Market Depth در ترید ارز دیجیتال است. این دسته از تریدرها معمولاً معاملات سنگین انجام می‌دهند و سفارش‌های بزرگ در سطوح قیمتی خاص ممکن است نشان‌دهنده قصد آنها برای تغییر یا تأثیر بر قیمت‌ها باشد.
اگر یک نهنگ سفارش‌های بزرگ خرید یا فروش در محدوده‌های مشخصی قرار دهد، این می‌تواند به سایر تریدرها نشان دهد که یک حرکت قیمت بزرگ در حال شکل‌گیری است؛ بنابراین، تحلیل عمق بازار به تریدرها این امکان را می‌دهد که از رفتار تریدرهای بزرگ پیروی کنند و تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند.
پیش‌بینی نوسانات کوتاه‌مدت قیمت
در این قسمت از بررسی و معرفی کاربرد Market Depth، پیش‌بینی نوسانات کوتاه‌مدت قیمت را توضیح می‌دهیم. با بررسی نحوه توزیع سفارش‌های خرید و فروش در عمق بازار، تریدرها می‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت قیمت را پیش‌بینی کنند. اگر تعداد زیادی سفارش خرید یا فروش در یک سطح خاص وجود داشته باشد، ممکن است قیمت به آن سمت حرکت کند و تا رسیدن به آن سطح تغییر زیادی نکند.
از طرف دیگر، اگر در محدوده‌ای خاص خلائی در سفارش‌ها وجود داشته باشد، این می‌تواند به نوسانات شدید منجر شود. تریدرها از این طریق به تشخیص بهترین نقطه ورود و خروج می‌پردازند.
جلوگیری از دست‌کاری بازار
عمق بازار همچنین می‌تواند به تریدرها کمک کند تا از دست‌کاری بازار جلوگیری کنند. برخی تریدرها، به‌ویژه در بازارهای غیرقابل‌پیش‌بینی مثل ارزهای دیجیتال، ممکن است سفارش‌های بزرگی را به‌صورت کاذب قرار دهند تا بازار را فریب دهند و تریدرهای دیگر را به تصمیم‌های اشتباه سوق دهند.
به‌این‌ترتیب، با تحلیل دقیق عمق بازار و پیگیری تغییرات در سفارش‌ها، تریدرها می‌توانند متوجه این دست‌کاری‌ها شوند و از تصمیم‌گیری‌های نادرست اجتناب کنند.
معایب نمودار عمق بازار
- نمایش اطلاعات موقتی: سفارش‌ها می‌توانند سریعاً لغو شوند و این نمودار ممکن است تصویری موقتی از وضعیت واقعی بازار ارائه دهد.
- احتمال دست‌کاری بازار: برخی تریدرها ممکن است از سفارش‌های کاذب برای دست‌کاری بازار و تغییر رفتار سایر تریدرها استفاده کنند.
- عدم نمایش کل سفارش‌ها: تمامی سفارش‌های بازار در نمودار عمق بازار قابل‌مشاهده نیستند؛ مثلاً سفارش‌های مخفی یا در صرافی‌های دیگر لحاظ نمی‌شوند.
- پیچیدگی برای مبتدیان: درک و استفاده صحیح از این نمودار برای تریدرهای تازه‌کار ممکن است دشوار باشد و نیاز به تجربه و دانش بالاتری دارد.
- عدم دقت در بازارهای کم‌عمق: در بازارهایی با نقدینگی کم، عمق بازار ممکن است نتواند تصویر دقیقی از وضعیت بازار ارائه دهد و تریدرها را به تصمیمات اشتباه سوق دهد.
آشنایی با بخش‌های مختلف نمودار عمق بازار (Market Depth)
برای آشنایی کامل با نمودار عمق بازار، ابتدا باید اجزای آن را به‌خوبی بشناسید. در ادامه، به تفصیل با هر یک از این بخش‌ها و نحوه عملکرد آنها آشنا خواهید شد.
محور افقی (X)
محور افقی، که به محور X معروف است، قیمت‌های پیشنهادی برای یک دارایی خاص را نمایش می‌دهد و از سمت چپ به راست با افزایش قیمت‌ها پیش می‌رود. در اکثر پلتفرم‌های معاملاتی، قیمت‌هایی که کمتر از قیمت فعلی بازار هستند، با رنگ سبز و قیمت‌های بالاتر با رنگ قرمز نشان داده می‌شوند. مقیاس این محور معمولاً به‌طور دینامیک و بسته به قیمت‌های پیشنهادی خریداران و فروشندگان تنظیم می‌شود و ثابت نیست.
محور عمودی (Y)
محور عمودی، یا همان محور Y، حجم سفارشات باز معامله‌گران را نشان می‌دهد و از پایین به بالا افزایش می‌یابد. مانند محور X، مقیاس این محور نیز ثابت نیست و بسته به حجم سفارشات ممکن است تغییر کند. این اطلاعات به معامله‌گران کمک می‌کند تا درک بهتری از حجم معاملات در سطوح مختلف قیمت داشته باشند.
خط سفارشات خرید (Bid)
خط سفارشات خرید به خط سبز رنگی اشاره دارد که در سمت چپ نمودار قرار دارد و قبل از قیمت فعلی بازار است. این خط نمایانگر سطح سفارشات خرید است که از نزدیک‌ترین قیمت به قیمت بازار تا قیمت‌های بالاتر را شامل می‌شود. هر نقطه از این خط نشان‌دهنده مجموع حجم سفارشات خرید در آن قیمت مشخص است و با افزایش قیمت، حجم سفارشات نیز به‌طور تجمعی افزایش می‌یابد.
خط سفارشات فروش (Ask)
خط سفارشات فروش به خط قرمز رنگی اشاره دارد که در سمت راست نمودار قرار دارد و بعد از قیمت بازار قرار گرفته است. این خط نشان‌دهنده مجموع حجم سفارشات فروش از نزدیک‌ترین قیمت به قیمت بازار تا قیمت‌های بالاتر است. هر نقطه روی این خط نشان‌دهنده مجموع سفارشات فروش در آن قیمت خاص بوده و با افزایش قیمت، حجم این سفارشات نیز افزایش می‌یابد.
دیوار خرید (Buy Wall)
دیوار خرید به تجمع حجم زیادی از سفارشات خرید در یک قیمت مشخص اشاره دارد. این دیوار معمولاً در نمودار به‌صورت عمودی نمایش داده می‌شود و به ظاهر شبیه به یک دیوار است. ارتفاع این دیوار به حجم سفارشات خرید بستگی دارد. دیوار خرید بلند نشان‌دهنده دیدگاه صعودی معامله‌گران است و نشان می‌دهد که آنها معتقدند قیمت دارایی کمتر از این سطح نخواهد رفت. در بازارهای صعودی، دیوارهای خرید معمولاً سریع‌تر و با ارتفاع بیشتری نسبت به دیوارهای فروش شکل می‌گیرند.
دیوار فروش (Sell Wall)
دیوار فروش زمانی شکل می‌گیرد که حجم سفارشات فروش در یک قیمت مشخص به‌طور قابل توجهی نسبت به سایر نقاط افزایش یابد. مانند دیوار خرید، دیوار فروش نیز به ارتفاع حجم سفارشات وابسته است. دیوار فروش بلند معمولاً مانع افزایش قیمت می‌شود و به همین دلیل، دیدگاه معامله‌گران نسبت به قیمت نزولی خواهد بود. در بازارهای نزولی، سرعت تشکیل دیوار فروش معمولاً بیشتر از دیوار خرید است و ارتفاع بیشتری نیز دارد.
مراحل و مبنای استفاده از نمودار عمق بازار
استفاده مؤثر از این نمودار نیازمند پیروی از چند مرحله و اصول اساسی است. در ادامه به مراحل و مبنای استفاده از این ابزار اشاره می‌کنیم.
- انتخاب دارایی مناسب: ابتدا دارایی یا ارز دیجیتالی که قصد تحلیل آن را دارید، انتخاب کنید تا نمودار عمق مربوطه را مشاهده کنید.
- دسترسی به پلتفرم مناسب: وارد پلتفرمی مانند تریدینگ ویو یا صرافی‌های معتبر شوید که نمودار عمق بازار را ارائه می‌دهند.
- مشاهده سفارش‌های خرید و فروش: به بخش سفارش‌های خرید (Bid) و فروش (Ask) دقت کنید تا تراکم سفارش‌ها در سطوح مختلف قیمتی را ببینید.
- شناسایی سطوح حمایتی و مقاومتی: باتوجه‌به تعداد زیاد سفارشات خرید یا فروش در یک سطح قیمتی، سطوح حمایتی و مقاومتی را شناسایی کنید.
- تحلیل نقدینگی بازار: حجم سفارشات را در سطوح مختلف بررسی کنید تا میزان نقدینگی و عمق بازار را بسنجید.
- توجه به سفارش‌های بزرگ: سفارشات بسیار بزرگ می‌توانند نشان‌دهنده رفتار نهنگ‌ها یا تریدرهای بزرگ باشند که ممکن است قیمت را در جهت خاصی حرکت دهند.
- مقایسه با نمودارهای قیمتی: نمودار عمق بازار را همراه با نمودارهای قیمتی تحلیل کنید تا از هماهنگی بین قیمت و سفارشات آگاه شوید.
- پیش‌بینی نوسانات قیمت: باتوجه‌به تمرکز سفارش‌ها در سطوح خاص، نوسانات کوتاه‌مدت قیمت را پیش‌بینی کنید.
- توجه به دست‌کاری‌های احتمالی: سفارش‌های بزرگ کاذب را شناسایی کنید تا از دست‌کاری‌های احتمالی بازار در امان بمانید.
